Mistige ritten

Sindsdien is er veel gebeurd. In 2018 liet de politiezone Eifel een strategische analyse over verkeersongevallen uitvoeren door de Federale Politie, Dienst Ondersteuning Politiebeleid. In de driejarige periode 2015-2017 registreerde de politie Eifel 1.109 ongevallen in de Belgische Eifel, met 59 zwaargewonden en 8 doden (3). Dat zijn er te veel. Bijna 70 jaar eerder waren de resultaten in het gebied van Grens-Echo (4) echter drastischer. In de jaren 1947-1949 werden 29 ernstige verwondingen en 35 doden gemeld in het wegverkeer. In vergelijking daarmee was het aantal voertuigen echter extreem laag: terwijl er in 1950 in Duitsland bijvoorbeeld 0,7 miljoen auto’s waren geregistreerd, waren dat er in 2018 meer dan 45 miljoen. Dat betekent dat het aandeel personenauto’s in 1950 slechts 1,5 procent bedroeg van het huidige aantal.

Volgens het Belgische bureau voor de statistiek is het wagenpark in het huidige Oost-België met 61.550 voertuigen (auto’s, vrachtwagens, enz.) goed voor 0,83 procent van de gemotoriseerde bevolking van het land. Voor 1950 vermeldt Statbel een nationale voertuigpopulatie van 273.599 auto’s (5). Dat betekent dat het aantal auto’s in Oost-België in 1950 waarschijnlijk ver onder de 900 lag.

Die cijfers helpen ons niet alleen om ontwikkelingen te beschrijven. Al vele decennia is het hoofddoel om het aantal ernstige verwondingen en dodelijke verkeersslachtoffers te verminderen, voor alle weggebruikers. In juli 1952 werd onder voorzitterschap van staatsminister Georges Theunis Via Secura opgericht, een organisatie die zich bezighield met de opleiding van alle weggebruikers (6).

Maar zelfs tien jaar later, in juni 1963, kon minister van Transport Alfred Bertrand aan de Senaat melden dat “er iets schort aan het rijgedrag van onze automobilisten”(7). Zijn wetsvoorstel om rijbewijzen in te voeren was gericht op de man achter het stuur. Het werd aangekondigd voor september 1964 (8) en kwam in omloop in februari 1967 – voor de meerderheid zonder enig examen. Alleen 18- tot 21-jarigen moesten een theoretisch examen afleggen over de verkeersregels.

Verkeerswaarnemers hebben altijd geweten dat dat rijbewijs niet noodzakelijk alleen goede bestuurders aanduidt. Andere factoren dragen ook bij tot meer veiligheid: de ervaring van de bestuurders, de geschiktheid van de voertuigen, de verkeersdrukte, de wetgeving, verkeersobservaties en -controles en natuurlijk de weg- en weersomstandigheden. Zelfs het autonome voertuig zal niet in staat zijn om dodelijke ongevallen te voorkomen (9). En mensen zullen voertuigen nog steeds moeten leren hoe ze zich – in de ware zin van het woord – moeten gedragen in de nacht en bij mist.