5081220180612094515488
Beeldvergelijking

Kelmis: het einde van de mijnbouw

27.06.2022
  • Labo
  • Ervaren
  • Beeldvergelijking

De geschiedenis van het merkwaardige stadje Kelmis, dat ontstond door het Congres van Wenen en het Grensverdrag van Aken, is bekend. In de 19e eeuw maakte de onderneming Vieille Montagne van het dorp het vertrekpunt en de hoofdzetel van haar wereldwijd actieve onderneming. Tot het einde van de Tweede Wereldoorlog werd in Kelmis galmei gedolven.

Een luchtfoto uit 1947 getuigt van die mijnbouwactiviteit en toont duidelijk de grote slakkenberg die zich destijds achter het directiegebouw van Vieille Montagne bevond. De slakkenberg werd gebruikt om de as van de galmei-extractie te verwijderen. Hoe belangrijk de mijnbouw tot in de jaren 1940 voor Kelmis was, wordt geïllustreerd door het uitgestrekte gebied waar de mijnbouw plaatsvond. Kelmis werd erdoor gedomineerd. De helft van het dorp werd in beslag genomen door het bedrijfsterrein. Bovendien reikten de terril en de aangrenzende gebieden soms tot aan de huizen. Tot het interbellum leefde de bevolking dus met en van de fabriek. In de jaren 1930 werkten nog talrijke mijnwerkers en werknemers voor het bedrijf. 471 mensen werkten rechtstreeks bij Vieille Montagne. Het is ook bekend dat in Kelmis talrijke bedrijven werden opgericht die leefden van de werknemers van Vieille Montagne. De Belgische industriële en handelstelling van 1930 vermeldt talrijke cafés en restaurants (cabaretiers) en ambachtslui.

Net als in Eupen werd de achteruitgang van de primaire (of secundaire) sector opgevangen door de aanleg van industrieterreinen langs de verkeersaders. Dat wordt geïllustreerd door de talrijke pakhuizen die zich in de huidige foto langs de Luikse weg hebben gevestigd. In 2018 werd het Vieille Montagne Museum een belangrijk monument voor de galmeiproductie in Kelmis. Vandaag is de eens zo uitgestrekte site die het stadsbeeld van Kelmis kenmerkte nauwelijks nog herkenbaar vanuit de lucht. Toch herinneren plaatsen zoals het bestuursgebouw van Vieille Montagne, de Kasino-vijver of de “Bergstrasse” nog aan het belang van de mijnbouw voor de regio.

Slider Kelmis
Bron afbeelding: Extrait des cartes IGN avec l’autorisation A3597 de l’Institut Géographique National, yandex maps