Na de Tweede Wereldoorlog was GrenzEcho het enige Duitstalige dagblad in België. Twintig jaar lang wist hoofdredacteur Henri Michel het lezerspubliek van de Oost-Belgische krant te oriënteren op België. Zijn opvolger Heinrich Toussaint probeerde tot 1985 hetzelfde te doen met een iets opener houding. GrenzEcho was de enige Oost-Belgische krant – onderbroken door enkele intermezzo’s met de Neue Nachrichten of de Sankt Vither Zeitung – die elke ochtend bijna elk huishouden tussen Ouren en Kelmis bereikte. De namen van de journalisten Heinrich Toussaint, Freddy Derwahl en Heinz Warny zijn bekend bij de meeste Oost-Belgen. Elke ochtend buigen de hoofden van vele Oost-Belgen zich over informatie uit de regio of van de Belgische staat.
Maar net zo bekend zijn de namen van de dagelijkse nieuwspresentatoren die vanaf 1952 de Oost-Belgen van nieuws uit Duitsland voorzagen. Een luisteronderzoek uitgevoerd door de Belgische Radio in 1970 vatte het zo samen: “Wat de televisiezenders betreft, kiest 80 procent van de televisiekijkers voor het Duitse programma, d.w.z. ARD en ZDF.” (1)
Bij het horen van “20:15” denken velen waarschijnlijk aan het begin van “prime time”. Veel Oost-Belgen lopen vanaf 20:15 synchroon met de Duitse kijkers en ervaren televisie op dezelfde manier als hun buren. In andere landen, waaronder België, is “20:15” geen begrip. In veel Oost-Belgische huishoudens wordt Journal Télévisé van RTBF om 19.30 uur voor Tagesschau uitgezonden, zodat kijkers op de hoogte kunnen blijven van zowel binnenlandse als buitenlandse gebeurtenissen.
Sinds de millenniumwisseling is ook het mediagebruik in Oost-België aanzienlijk veranderd. Televisie heeft terrein verloren aan het internet. Kranten bleven bestaan onder de massamedia met hetzelfde, relatief zwakke bereik. De jongere generatie gebruikt de televisie minder vaak, maar het internet des te vaker. Herinneringsplaatsen veranderen voortdurend.
De twee herdenkingsplaatsen GrenzEcho en Tagesschau maken opnieuw duidelijk hoe hybride de identiteit van de Oost-Belgen is. Veel van de Duitse herdenkingsplaatsen zoals “Goethe”, “Duden”, “Käfer” of “D-Mark” kunnen door Oost-Belgen even goed ontcijferd worden als door een Duitser. Oost-Belgen begrijpen echter ook de betekenis van “Franken”, “Delhaize” of “koning Albert”, d.w.z. oerbelgische elementen die identificatie kenmerken. Zo kruisen nationale herdenkingsplaatsen elkaar in Oost-België. Hoewel ze verondersteld worden een historisch-sociaal referentiepunt te zijn van een enkele ingebeelde gemeenschap, toont het voorbeeld van Tagesschau en GrenzEcho dat nationale ervaringsruimten heel gemakkelijk kunnen vervagen.
(1) Belgischer Hörfunk, Meinungsumfrage 1970. Brüssel 1970.