5081220180612094515488
Oost-België voor beginners

De autonomie (1973)

1.08.2022
  • Oost-België voor beginners
  • Labo

Duitstalige studenten aan Belgische universiteiten, vooral in Leuven, werden sinds het begin van de jaren 1960 geconfronteerd met het taalconflict tussen Vlamingen en Walen. Vlaamse studenten vochten voor erkenning van hun taal en cultuur, voor inspraak en autonomie in België. Het werd duidelijk dat de Belgische centrale staat geen toekomst meer had en dat een reorganisatie ook de rechtspositie van de Duitstalige minderheid zou herdefiniëren.

Sinds 1968 werd de grondwet meermaals gewijzigd in de Belgische Kamer en de Belgische Senaat. De Belgische partijen hadden verschillende visies op de toekomst van de Duitstalige minderheid. Deze keer riep vooral de Socialistische Partij op tot assimilatie van de Duitstaligen. De Volksunie, een partij die opkwam voor de rechten van de Vlamingen, en ook delen van de Christen-Sociale Partij steunden de Duitstaligen of gingen ten minste tot op zekere hoogte op hun eisen in, ook tegen de achtergrond van de oprichting van Oost-Belgische pressiegroepen, zoals de Partij van de Duitstalige Belgen (PDB).

In 1971 werden de Franse en Nederlandse Cultuurraden opgericht. De Duitstaligen kregen ook een eigen raad, de “Raad van de Duitse Cultuurgemeenschap”. Die werd opgericht in 1973. De raad kon echter alleen subsidies verdelen, maar geen beleid uitstippelen. De Duitstalige Belgen kregen tenminste een recht dat de Vlamingen en Walen niet hadden. Zij mochten hun culturele raad rechtstreeks kiezen, wat voor het eerst gebeurde in 1974.

Na zes staatshervormingen heeft Oost-België zijn plaats gevonden in de federale staat België. De minderheid heeft dezelfde autonomie als de andere culturele gemeenschappen. Volgens de grondwet maakt ze ook deel uit van het Waalse Gewest. In alle regionale bevoegdheden, zoals economie, infrastructuur, enz. heeft de minderheid slechts een beperkte inspraak. Daarom is er sinds 1980 een nauwe politieke relatie ontstaan met het Waals Gewest, die schommelt tussen nauwe samenwerking en misverstanden.

  • Michel_Pauly
    Michel Pauly
Opinie:

Over minderheden in Luxemburg:

“Het debat over gelijke rechten voor verschillende bevolkingsgroepen is van existentieel belang in Luxemburg. Een recent voorbeeld daarvan was het referendum van 2015, waarin de Luxemburgse kiezers onder andere werd gevraagd of alle niet-Luxemburgers van wettelijke leeftijd al dan niet het recht moeten hebben om zich verkiesbaar te stellen - stemmen is verplicht voor alle Luxemburgers van wettelijke leeftijd. Ongeveer 80% van de kiesgerechtigden antwoordde “nee” op die vraag, evenals op de andere twee vragen. In tegenstelling tot de mogelijkheid om een signaal af te geven van de openheid van Luxemburg naar de wereld toe, besloten de meeste Luxemburgers volgens het principe van nationaliteit: iemand die geen Luxemburger is, ongeacht of die persoon Luxemburgs, het belangrijkste kenmerk van de Luxemburgse identiteit, spreekt, mag ook in de toekomst geen politieke zeggenschap hebben in Luxemburg."